Eğitim Multimedya Uygulamalarında Telif Hakkı Adil Kullanım
Telif hakkı, özgün yazarlık ürünlerini yayınlanmış ya da yayınlanmamış fark etmeksizin koruma, güvence altına alma durumudur. Telif hakkı ile korunan bir ürünü yazarının yazılı izni olmadan çoğaltamaz, dağıtamaz ya da alıntılayarak başka çalışmalarda kullanamazsınız.
ABD'deki telif hakları kanunun 17. maddesine göre;
- Edebi eserler
- Müzik eserleri
- Pandomim ve koreografik eserler
- Resim, grafik ve heykel çalışmaları
- Sinema ve diğer görsel işitsel eserler
- Ses kayıtları ve
- Mimari eserler telif hakkı koruması altındır, ancak doğaçlama oyunlar, eserler, müzikaller gibi yazılı düzenlemesi bulunmayan eserler bu korumaya dahil değildir.
Telif hakkı sadece özgün fikirleri korur, kavramları ya da gerçekleri korumaz, bu koruma sizin ürünlerinizi eserlerinizi korurken başkasının aynı konu dahilinde eser çıkarmasını engellemez. Telif hakkı doğal bir süreçle ürünün ortaya çıkması ile beraber oluşmasına rağmen telif ofislerinden ürünün belgelendirilmesi gerekmektedir. İnternet ortamında telif hakkın kavramı yerleşmemiş olsa da aynı kurallar burası içinde geçerlidir.
Adil kullanım ise telif hakkı ile korunan bir eserin yazarının izni ile bir bölümünün ya da tamamının bir başka eserde ya da eleştiride kullanılmasıdır. İntihal ise bir başkasının çalışmasını kendi çalışması olarak bir bölüm ya da bütünüyle kullanma manasına gelen akademik bir durumdur.
1996 yılındaki bir telif hakları kongresinin alt komisyonun Eğitimsel Multimedyaların Adil Kullanımı konusundaki kararları bu alandaki kuralları belirlemiştir. Eğitsel amaçla geliştirilen multimedya ortamlarının web ortamında yer alan diğer medyalardan daha özel içeriklere sahip olması nedeniyle ayrı kurallarla korunmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda özellikle eğitsel kurslar amacıyla internet ortamına yüklenen ortamların 15 gün içerisinde kaldırılmaması durumunda 2 yıllık süre için telif hakkı ile korunmasına ve bu süre içerisinde üçüncü kişilerin kullanmasının izne tabii tutulmasına karar verilmiş. Çoğu durumda bu belirlenen kurallara uyulmamasına rağmen yinede kişilerin bu durumlardan zarar görmemek için gerekli durumlarda hukuki yardım alması gerekmektedir.
Blackboard Inc. Copyright, Fair Use, & Educational Multimedia FAQ
Uzaktan Eğitim ve Teknoloji ile Öğretimde Telif Hakkı
Son yıllarda artan uzaktan eğitim faaliyetleri ve eğitim öğretimde teknolojinin kullanımı oldukça yaygın bir hal almış ve kendisiyle paralel gelişen teknolojik imkanlardan faydalanmıştır. Önceleri uzaktan eğitim ve eğitsek teknoloji olarak kullanılan Cd-Rom sisteminin telif hakkı sorunları konusunda basit çözümleri olsa da özellikle internet ağlarının kullanılmaya başlaması sonrasında bu ortamda yer alan materyallerin telif hakkının korunması sorun yaratmıştır.
Telif hakkı, adil kullanım, lisans ve online ortamdaki ürünlerin güvenliği konusunda çeşitli adımlar atılmış ve bu kapsamda yeni kurallar ortaya çıkartılmıştır. Özellikle uzaktan eğitim ortamlarında sıkça kullanılan online ortamlardaki ürünlerin telif hakkı, adil kullanımı ve lisanslanmasına önem verilmiştir.
ABD özelinde yapılan düzenlemeler her ne kadar bu ülke için yeterli olsa da bu düzenlemeleri kendi ülkelerine uyarlamayan ya da kendi düzenlemelerini oluşturmayan ülkeler için online eğitim kaynaklarının telif güvencesi altına alınması hala bir sorundur.
Kenneth D. Salomon
DOW, LOHNES & ALBERTSON, PLLC
COPYRIGHT CONSIDERATIONS IN DISTANCE EDUCATION AND
TECHNOLOGY-MEDIATED INSTRUCTION
No comments:
Post a Comment